"Ψωμί, παιδεία, ελευθερία": μία ανάγνωση του συνθήματος 38 χρόνια μετά

Στις 17 Νοέμβρη του 2011, κατόπιν ανάθεσης της Διεύθυνσης Διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, έπρεπε να μιλήσω στους συναδέλφους για την εξέγερση του Νέμβρη του '73. Αποφάσισα να σχολιάσω το βασικό σύνθημα της εποχής και την σημαρινή του σημασία. Ιδού το αποτέλεσμα...
 

Δεν υπάρχει ίσως στην πρόσφατη ιστορία μας ορόσημο που να άγγιξε τόσο πολύ τον λαό μας, αλλά και που να εφθάρη τόσο γρήγορα. Η εξέγερση των φοιτητών τον Νοέμβρη του 1973 εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος των συνταγματαρχών κινητοποίησε την κοινή βούληση των πολιτών για την ανατροπή του απεχθούς και ξενοκίνητου καθεστώτος. Έδειξε τις δυνατότητες των αόπλων να αντιτάσσονται στους ενόπλους, των ανοργάνωτων και αυθόρμητων ενάντια στους στρατιωτικά οργανωμένους, των ψυχωμένων ενάντια σε εκείνους που εκχώρησαν την ψυχή τους.

Ταυτόχρονα, η καταχρηστική εργαλειοποίηση της επετείου από πλευρές του πολιτικού φάσματος, η εξαγορά της συμμετοχής από μικρή μερίδα εξεγερμένων έναντι κοινωνικής προβολής και θώκων, η σχεδόν αυτοματοποιημένη αναπαραγωγή της εξέγερσης σε αναντίστοιχες κατοπινές συνθήκες συντέλεσαν στην σταδιακή μετατροπή της σε κομματική λαϊκή πανήγυρη ή σε ευκαιρία επίδειξης άσφαιρου και καταστροφικού δήθεν επαναστατικού ζήλου.

Ωστόσο το βασικό σύνθημα του Νοέμβρη, παρά την φθορά του από την κατασπατάληση, παραμένει, κατά την γνώμη μου, καίριο και υπαρξιακά σημαντικό:

Ψωμί, παιδεία, ελευθερία!

"Το κράτος και η σύγκρουση των πολιτισμών"

 Από το 2009 και από τις εκδόσεις "Μαΐστρος" ( www.maistros.info/) κυκλοφορεί το βιβλίο μου με τον ως άνω τίτλο. Δυστυχώς το πολύ βαρύ πρόγραμμα της εργασίας μου δεν επέτρεψε την κατάλληλη δια ζώσης παρουσίαση της εργασίας μου αυτής, η οποία έτυχε της εξαιρετικής φροντίδας των εκδοτών και παλλαιών φίλων και συναγωνιστών Δημήτρη Πισίνα και Εύης Βουλγαράκη. Η επικαιρότητα του προβληματισμού μου ωστόσο δεν χάνεται, ιδίως σήμαρα που δεν διακυβεύεται μόνο η οικονομική αλλά η συνολική εθνική μας επιβίωση μέσα στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, που λυμαίνονται οι "αγορές". Τώρα τα Χριστούγεννα ίσως αποτελέσει ένα προσιτό οικονομικά και ουσιαστικό δώρο για τους δικούς σας και τους φίλους σας. Διαβάστε το και τα ξαναλέμε...
 
Το βιβλίο μου "Το κράτος και η σύγκρουση των πολιτισμών" αποτελεί μία απόπειρα κριτικής ανάγνωσης του γνωστότατου έργου του Samuel Handington "Η αναδιάταξη της παγκόσμιας τάξης και η σύγκρουση των πολιτισμών". Ξεκίνησε ως εργασία στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Κράτος και Δημόσια Πολιτική", αλλά απηχεί τις γενικότερες απόψεις μου για την δυστυχώς πολωμένη συζήτηση που γίνεται (όταν γίνεται...) στην χώρα μας σχετικά με την πολιτιστική μας ταυτότητα και την τοποθέτησή μας στο παγκοσμιοποιημένο διεθνές σύστημα. Επιχειρώ να ανατάμω τις προϋποθέσεις και την πολιτική και πολιτιστική ταυτότητα του καθηγητή Hantington, ανατρέχοντας στην ιδεολογική του "γενεαλογία". Ακολούθως διατρέχω τις βασικές του θέσεις και τελικά τοποθετούμαι σχετικά με την ύπαρξη ή όχι "πολέμου μεταξύ πολιτισμών", καθώς και σχετικά με την θέση της Ελλάδας σ' αυτή την "διαμάχη". Απολογούμαι σε φίλους και γνωστούς, διότι, λόγω βαρέως προσωπικού εργασιακού προγράμματος, δεν τους έκανα κοινωνούς ενεργητικά σε σχέση τόσο με την έκδοση όσο και με τους προβληματισμούς του βιβλίου μου, το οποίο έτυχε σπουδαίας εκδοτικής και αισθητικής φροντίδας από τον Δημήτρη Πισίνα και την Εύη Βουλγαράκη, δηλαδή από τις φιλόκαλες εκδόσεις "Μαΐστρος". Ελπίζω το διαδίκτυο να αποδειχθεί ένα νέο πεδίο, όπου θα μας δοθεί η ευκαιρία να προβληματισθούμε όλοι και όλες μαζί για την θεματική που ακροθιγώς ανοίγεται στο πόνημά μου. Καλή ανάγνωση.